Giữa dòng chảy bất tận của lịch sử và sự phát triển vũ bão của Trung Quốc hiện đại, vẫn tồn tại những góc khuất, những không gian văn hóa trường tồn cùng năm tháng, thách thức mọi quy luật thông thường về kiến trúc và đời sống. Một trong những minh chứng sống động và kỳ vĩ nhất cho điều đó là làng cổ Tam Môn Hiệp. Một quần thể kiến trúc độc nhất vô nhị nằm sâu dưới mặt đất hàng mét tại tỉnh Hà Nam. Không giống bất kỳ ngôi làng nào bạn từng biết, Tam Môn Hiệp mở ra một thế giới hoàn toàn khác. một “vương quốc” dưới lòng đất, nơi âm thanh cuộc sống vọng lên từ những khoảng sân vuông vức mà mắt thường khó lòng nhìn thấy.

Hãy cùng BayBay Travel – Công ty du lịch chuyên tour Trung Quốc, thực hiện một chuyến du hành bằng ngôn từ, đào sâu xuống lòng đất hoàng thổ để khám phá từng ngóc ngách của ngôi làng huyền bí này. Đây không chỉ là một chuyến đi, mà là một cuộc phiêu lưu về với cội nguồn của sự sáng tạo và khả năng thích ứng phi thường của con người.
I. Làng cổ Tam Môn Hiệp là gì? Giải mã tên gọi và vị thế lịch sử
Trước khi lạc vào mê cung của những ngôi nhà dưới lòng đất. Việc tìm hiểu về tên gọi “Tam Môn Hiệp” sẽ cho ta cái nhìn sâu sắc hơn về vùng đất này. “Tam Môn Hiệp” theo nghĩa Hán Việt có nghĩa là “Hẻm Ba Cửa”. Tên gọi này bắt nguồn từ một truyền thuyết vĩ đại về việc trị thủy của vua Đại Vũ.
Tương truyền, thuở hồng hoang, dòng sông Hoàng Hà hung dữ thường xuyên gây lũ lụt, gieo rắc tai ương cho dân chúng. Để khai thông dòng chảy, vua Đại Vũ đã dùng búa thần chém vào ngọn núi, xẻ nó ra làm ba lối đi cho dòng nước thoát ra biển, gồm “Nhân Môn”, “Thần Môn” và “Quỷ Môn”. Ba “cửa ải” này không chỉ thuần hóa được con sông ngỗ ngược mà còn tạo nên một địa thế chiến lược, kiểm soát con đường huyết mạch từ vùng đồng bằng Hoa Bắc tiến vào Quan Trung. Chính vì vị thế trọng yếu này, Tam Môn Hiệp đã trở thành một địa danh quân sự và kinh tế quan trọng trong suốt chiều dài lịch sử Trung Quốc.

Ngày nay, Tam Môn Hiệp là một địa cấp thị thuộc tỉnh Hà Nam. Một vùng đất giàu truyền thống, nơi giao thoa của những nền văn minh cổ đại. Ẩn sâu trong lòng nó chính là di sản kiến trúc độc đáo đang chờ đợi chúng ta khám phá. Những nhà dưới lòng đất hay còn gọi là Địa Khang Viện.
II. Làng cổ Tam Môn Hiệp khi cuộc sống diễn ra dưới chân bạn
Hãy tưởng tượng bạn đang đi dạo giữa một vùng bình nguyên rộng lớn. Chỉ thấy cây cối và những thửa ruộng trải dài. Bỗng nhiên, bạn nghe thấy tiếng nói cười, tiếng trẻ em nô đùa, thậm chí cả tiếng gà gáy, chó sủa văng vẳng đâu đó. Bạn nhìn quanh, không một bóng nhà, không một bóng người. Cảm giác kỳ lạ ấy chính là ấn tượng đầu tiên của hầu hết du khách khi đặt chân đến làng cổ Tam Môn Hiệp Trung Quốc.

Âm thanh của sự sống không phát ra từ xung quanh, mà là từ dưới chân bạn. Đó chính là lúc bạn nhận ra mình đang đứng trên “nóc nhà” của cả một ngôi làng. Nhìn từ trên cao xuống, mặt đất như được điểm xuyết bởi hàng trăm, hàng nghìn những ô vuông khổng lồ, sâu hun hút. Mỗi ô vuông ấy là một khoảng sân trời (giếng trời) của một gia đình. Từ đó, những căn phòng được khoét sâu vào lòng đất theo bốn hướng, tạo thành một tổ ấm hoàn chỉnh. Đây chính là kiến trúc Địa Khang Viện – “Sân trong lòng đất”, một tuyệt tác kiến trúc có lịch sử hơn 4000 năm.

III. Kiến trúc làng cổ Tam Môn Hiệp – Đỉnh cao của nghệ thuật sống cùng thiên nhiên
Địa Khang Viện là một hình thái kiến trúc sinh thái cổ xưa. Thể hiện trí tuệ tuyệt vời của người dân Trung Hoa trong việc lợi dụng điều kiện tự nhiên để tạo ra không gian sống lý tưởng. Thay vì xây lên cao, họ đào xuống sâu.

3.1 Cấu trúc một Địa Khang Viện điển hình:
Giếng trời (Sân trong): Trung tâm của ngôi nhà là một chiếc hố hình vuông hoặc chữ nhật. Được đào sâu xuống lòng đất từ 6 đến 7 mét. Đây là không gian sinh hoạt chung, nơi đón ánh sáng tự nhiên. Và không khí và là lối đi dẫn vào các phòng.
Các phòng chức năng: Từ bốn vách của sân trong, người ta tiếp tục khoét sâu vào để tạo ra các gian phòng với mái vòm. Thường sẽ có từ 8 đến 12 phòng, bao gồm phòng chính, phòng ngủ, nhà bếp, nhà kho chứa lương thực, và cả chuồng gia súc.
Lối ra vào: Mỗi “biệt thự lòng đất” như vậy có một lối đi duy nhất thông ra bên ngoài. Đó là một con dốc hoặc một đường hầm dài và hẹp. Có độ nghiêng vừa phải để dễ dàng đi lại và vận chuyển đồ đạc. Thiết kế này vừa đảm bảo sự riêng tư, vừa có tác dụng phòng thủ hiệu quả.

Hệ thống thoát nước: Một trong những yếu tố kỹ thuật đáng kinh ngạc nhất của kiến trúc Tam Môn Hiệp là hệ thống thoát nước. Tại góc sân, người ta đào một cái giếng sâu để thu gom nước mưa, ngăn tình trạng ngập úng. Cái giếng này sẽ cho nước thấm từ từ vào lòng đất, một giải pháp thông minh và bền vững.
3.2 Ưu điểm vượt trội của nhà dưới lòng đất:
Điều hòa không khí tự nhiên: Đây là ưu điểm lớn nhất. Lớp đất dày đặc phía trên hoạt động như một máy điều hòa nhiệt độ khổng lồ. Mùa hè, khi nhiệt độ bên ngoài có thể lên tới 40°C. Bên trong nhà dưới lòng đất luôn mát mẻ ở mức 20°C. Ngược lại, vào mùa đông khắc nghiệt với tuyết rơi trắng xóa. Không gian sống bên trong vẫn ấm áp trên 10°C.
An toàn và kiên cố: Cấu trúc mái vòm và việc nằm sâu dưới lòng đất. Giúp những ngôi nhà này cực kỳ vững chãi, có khả năng chống chọi động đất tốt.
Yên tĩnh tuyệt đối: Những bức tường đất dày có khả năng cách âm gần như hoàn hảo. Mang lại một không gian sống yên bình, tách biệt khỏi sự ồn ào.
Tiết kiệm chi phí: Vật liệu xây dựng chính là đất có sẵn. Giảm thiểu đáng kể chi phí so với việc xây nhà trên mặt đất.

Quá trình để hoàn thành một Địa Khang Viện đòi hỏi sự kiên nhẫn và công sức rất lớn. Có khi mất từ 2 đến 3 năm lao động thủ công. Nhưng thành quả nhận lại là một tổ ấm bền vững cho nhiều thế hệ. Có những ngôi nhà tại làng cổ Tam Môn Hiệp đã hơn 200 năm tuổi. Nơi sinh sống của 5-6 thế hệ trong một gia đình.
IV. Cuộc sống thường nhật trong lòng đất tại làng cổ Tam Môn Hiệp
Bước xuống con dốc nhỏ dẫn vào một Địa Khang Viện, bạn như bước vào một thế giới khác. Ánh nắng rọi xuống khoảng sân vuông vức. Những chiếc đèn lồng đỏ treo cao, những khung cửa sổ được dán giấy hoa văn tinh xảo. Cuộc sống ở đây vẫn diễn ra bình dị như bao làng quê khác. Chỉ khác là nó nằm dưới mặt đất.

Người dân chủ yếu làm nông nghiệp. Sáng sớm, họ rời khỏi “lòng đất”, đi lên những cánh đồng để canh tác. Chiều về, khoảng sân trời lại rộn rã tiếng cười nói. Phụ nữ thì chuẩn bị bữa tối trong những căn bếp bập bùng lửa. Mùi thức ăn thơm lừng lan tỏa khắp sân. Đàn ông thì ngồi uống trà, đánh cờ. Trẻ con chạy nhảy, nô đùa trong không gian an toàn của riêng gia đình mình.
Dù sống dưới lòng đất, cuộc sống của họ không hề thiếu thốn tiện nghi. Ngày nay, điện đã được kéo xuống tận các hộ gia đình, tivi, tủ lạnh và các thiết bị hiện đại khác đã trở nên phổ biến. Tạo nên một sự giao thoa thú vị giữa truyền thống và hiện đại.

Đến đây, bạn sẽ hiểu rằng Địa Khang Viện không chỉ là một công trình kiến trúc. Nó là một lối sống, một triết lý về sự hòa hợp giữa con người và tự nhiên,ột di sản văn hóa phi vật thể được gìn giữ qua hàng nghìn năm.
V. Ngôi làng cổ Tam Môn Hiệp Trung Quốc – Điểm đến du lịch độc đáo
Nhận thấy giá trị văn hóa và lịch sử vô giá của quần thể kiến trúc này, chính quyền địa phương đã có những chính sách bảo tồn và phát triển du lịch một cách bền vững. Một số Địa Khang Viện đã được tu bổ, cải tạo thành các bảo tàng nhỏ, nhà nghỉ homestay và nhà hàng để phục vụ du khách.
5.1 Trải nghiệm không thể bỏ lỡ tại làng cổ Tam Môn Hiệp
Sống thử trong Địa Khang Viện: Thay vì ở khách sạn, hãy thử một đêm nghỉ lại trong một homestay dưới lòng đất. Đây chắc chắn sẽ là một trong những kinh nghiệm du lịch Trung Quốc đáng nhớ nhất trong đời bạn. Cảm nhận sự yên tĩnh và nhiệt độ lý tưởng mà không cần đến bất kỳ thiết bị nhân tạo nào.

5.2 Thưởng thức “Thập Toàn Đại Bát” (Mười Bát Lớn)
Đây là bữa tiệc truyền thống của người dân địa phương. Gồm mười món ăn đặc sắc được đựng trong những chiếc bát lớn, thể hiện sự hiếu khách và sung túc. Các món ăn chủ yếu được chế biến từ nông sản địa phương, mang hương vị đậm đà.

5.3 Tìm hiểu về quy trình xây dựng
Tại các khu trưng bày, bạn sẽ được xem các mô hình, công cụ. Nghe giới thiệu về quá trình đào và xây dựng một nhà dưới lòng đất công phu như thế nào.
5.4 Tham gia các hoạt động văn hóa dân gian
Vào các dịp lễ hội, ngôi làng trở nên vô cùng sống động với các màn biểu diễn trống hội, múa lân, hát kịch và các nghi lễ truyền thống.
VI. Kinh nghiệm du lịch Trung Quốc – Hành trình đến làng cổ Tam Môn Hiệp
Để có một chuyến đi thuận lợi và trọn vẹn đến ngôi làng cổ Tam Môn Hiệp, BayBay Travel xin chia sẻ một vài kinh nghiệm đi du lịch Trung Quốc hữu ích:
6.1 Thời điểm lý tưởng
Bạn có thể đến Tam Môn Hiệp vào bất kỳ mùa nào trong năm. Mỗi mùa, ngôi làng lại mang một vẻ đẹp riêng. Mùa xuân cây cối đâm chồi nảy lộc, mùa hè mát mẻ, mùa thu sắc vàng bao phủ. Mùa đông thì chiêm ngưỡng cảnh tuyết trắng xóa trên những “mái nhà bằng đất”.

6.2 Di chuyển
Tam Môn Hiệp nằm ở tỉnh Hà Nam, có hệ thống giao thông khá phát triển. Bạn có thể bay đến các thành phố lớn lân cận như Trịnh Châu hoặc Tây An. Sau đó di chuyển bằng tàu cao tốc hoặc xe buýt đến Tam Môn Hiệp. Từ trung tâm thành phố Tam Môn Hiệp, bạn có thể thuê taxi hoặc xe buýt địa phương để đến khu vực làng cổ.
6.3 Lưu trú
Ngoài các khách sạn tiện nghi ở trung tâm thành phố. Trải nghiệm nghỉ đêm tại các Địa Khang Viện được cải tạo thành nhà nghỉ là một lựa chọn tuyệt vời để hiểu sâu hơn về văn hóa bản địa.

6.4 Ẩm thực
Nếu có một trải nghiệm ẩm thực bạn không thể bỏ lỡ khi đến Tam Môn Hiệp. Đó chính là thưởng thức “Thập Toàn Đại Bát” – Mười Bát Lớn. Đây không chỉ là một bữa ăn, mà là một nghi lễ, một biểu tượng cho sự hiếu khách, sung túc và tinh thần cộng đồng của người dân nơi đây. Bữa tiệc này thường được chuẩn bị cho những dịp trọng đại nhất như lễ tết, cưới hỏi, hoặc để thiết đãi những vị khách quý. Đúng như tên gọi, bữa tiệc gồm mười món ăn thịnh soạn được đựng trong những chiếc bát lớn, bày kín cả bàn, tạo nên một khung cảnh vô cùng hoành tráng và ấm cúng. Mỗi món ăn là một câu chuyện, một hương vị đặc trưng của vùng đất Hà Nam.
VII. BayBay Travel – Đồng hành cùng bạn trên mọi nẻo đường khám phá Trung Hoa
Làng cổ Tam Môn Hiệp chỉ là một trong vô vàn những kỳ quan văn hóa và thiên nhiên đang chờ đợi bạn tại đất nước Trung Quốc rộng lớn. Từ những thành phố sôi động như Bắc Kinh, Thượng Hải đến những cảnh sắc thần tiên ở Trương Gia Giới, Cửu Trại Câu. Mỗi hành trình đều mang lại những trải nghiệm khác biệt và khó quên.
Là một công ty du lịch chuyên tour Trung Quốc, BayBay Travel hiểu rằng mỗi du khách đều có những mong muốn và sở thích riêng. Bạn muốn có một chuyến đi chuyên sâu khám phá những làng cổ độc đáo như Tam Môn Hiệp? Bạn muốn kết hợp giữa tham quan di sản và trải nghiệm ẩm thực địa phương? Đội ngũ chuyên gia của BayBay Travel sẽ lắng nghe và biến ước mơ của bạn thành hiện thực.
Hãy để BayBay Travel trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy. Giúp bạn có một kinh nghiệm du lịch Trung Quốc thật sự trọn vẹn và có những kỷ niệm đẹp. Đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để bắt đầu lên kế hoạch cho chuyến phiêu lưu đến ngôi làng cổ Tam Môn Hiệp và những vùng đất huyền thoại khác của Trung Hoa.
Thông tin liên hệ
CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ DU LỊCH BAYBAY TRAVEL
Hotline: 0797 795 895
Email: info@baybaytravel.com
Website: https://baybaytravel.com/
Văn phòng chính: CT1 Riverside Luxury, Phước Hải, Nha Trang, Khánh Hòa 650000, Vietnam
Chi nhánh Hồ Chí Minh: 276 Nơ Trang Long, Phường 12, Quận Bình Thạnh, TP.HCM